«کو کولی چهارشنبه»؛ نکبت بره، برکت بیاد
تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۵۸۳۴۵۸
چهارشنبه سوری از آیین‌های کهن گیلان زمین است که در شامگاه چهارشنبه آخر هر سال با آداب و رسوم خاص مردم هر منطقه برگزار می‌شود.
جشنی که در گذشته با آتش بازی به امید سوزاندن و دور کردن زشتی‌ها و پلیدی‌ها در پایان سال و استقبالی پرشور از سال نو همراه بود.
مراسم شب چهارشنبه آخر سال در گیلان اغلب با روشن کردن و پریدن از روی آتش برپا می‌شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دسته‌های کاه و کلش برنج را در ۷ جای حیاط، باغ یا مزرعه اطراف خانه می‌گذاشتند و بعد از جمع شدن اعضای خانواده آن را به نیت دوری از بیماری و غم و دشواری آتش می‌زدند.
بعد از گُر گرفتن و رقص شعله‌های آتش، یکی یکی با شور و هیجان و خنده از روی آن می‌پریدند.
در این میان هر جایی به فراخور گویش و زبان منطقه شعر و ترانه‌های مخصوص آن مراسم را می‌خواندند:
«کو کولی چهارشنبه؛ زردی بِشی سرخی بایی، کو کولی چهارشنبه؛ نکبت بشه دولت بایه» یعنی «ای شعله آتشِ چهارشنبه؛ زردی و ضعف و بیماری برود، سرخی و نشاط و خُرمی بیاید، نکبت و ناکامی و ناخوشی برود، برکت و شانس و اقبال بیاید».
جشن هم که تمام می‌شد، خاکستر باقی مانده از آن آتش را پای ریشه درختان میوه می‌ریختند تا بار درخت برای سال بعد حسابی پربرکت شود.
غذای مرسوم گیلانی‌ها در شب چهارشنبه سوری «ترش تره» با برنج و ماهی دودی بود که این غذا را با سبزیجات محلی و گیاهان بومی استان درست می‌کردند.
در این شب آداب و رسومی دیگر از جمله قاشق زنی بود که کم کم فراموش و منسوخ شد، برخی از آنها، اما هنوز در جای جای گیلان، با تغییر و تحول و به فراخور زمان و مردمان جدید همچنان انجام می‌شود.
در بسیاری از مناطق گیلان هم مانند سایر نقاط کشور، آداب و رسوم چهارشنبه آخر سال در پس صدا‌های مهیب انفجار مواد محترقه گم شده است.
صدا‌های گوشخراش و آزاردهنده وقت و بی وقت گرفته تا سوختگی، نقص عضو یا حتی جان باختن افراد که به علت استفاده خود یا دیگران از مواد محترقه غیرمجاز دچار آسیب می‌شوند.
هیجان لحظه‌ای عامل اصلی حوادث چهارشنبه سوریرئیس مرکز سوانح سوختگی ولایت رشت بیشترین عامل سوانح چهارشنبه آخر سال را هیجانات لحظه‌ای افراد عنوان کرد و بر نقش اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در بین خانواده‌ها برای پیشگیری از حوادث تأکید کرد.
محمدرضا مبیّن گفت: در حال حاضر متوسط میزان وقوع سوختگی در ایام چهارشنبه سوری، ۴ برابر نرمال است و با نزدیک شدن به چهارشنبه آخر سال تعداد مراجعه کنندگان به مراکز درمانی ۴ برابر افزایش می‌یابد.
با تغییر الگو و تفکر جامعه در خصوص برگزاری مراسم چهارشنبه سوری در سال‌های اخیر وقوع صدمات و حوادث ناشی از سوختگی افزایش یافته است.
رئیس مرکز آموزشی درمانی ولایت رشت از روند تکراری صدمات سوختگی چهارشنبه سوری در ۱۰ سال اخیر خبر داد و گفت: ۷۵ درصد مراجعه کنندگان حادثه دیده، بیان می‌کنند به عنوان تماشاگر یا عابر در حال گذشتن از مسیر بوده اند که دچار آسیب‌های شدید سوختگی یا آسیب چشمی شده اند.
بر اساس مطالعات انجام شده، فقط ۲ درصد از افرادی که دچار صدمه می‌شوند افرادی هستند که هدفشان کسب درآمد از راه فروش مواد محترقه است و ۹۸ درصد مصدومان افرادی هستند که نظاره گر و یا در حال آتش بازی بوده اند.
دکتر مبیّن می‌گوید: صدمات ناشی از چهارشنبه سوری علاوه بر اینکه ممکن است موجب فوت یا قطع عضو شود، در اغلب موارد موجب تخلیه چشم و ایجاد نازیبایی بر روی صورت و دست می‌شود که درمان آن مستلزم زمان و هزینه زیادی است و این نازیبایی موجب بروز مشکلات عاطفی و روانی نیز برای بیمار و خانواده‌ها می‌شود.
به گفته او خانواده‌ها اجازه انجام کار‌های پرخطر علی الخصوص به پسربچه‌های ۱۰ تا زیر ۱۸ سال را ندهند که اغلب به دور از چشم پدر و مادر دست به انجام کار‌های پرخطر نظیر ساخت لوازم آتش بازی دستی می‌زنند.
رئیس قطب جامع سوختگی کشور گفت: هرچند اکثر صدمه دیدگان سوختگی چهارشنبه سوری، جان خود را از دست نمی‌دهند، اما وقوع آسیب‌های شدید از قبیل تخلیه کامل چشم، قطع عضو (از دست دادن انگشتان) نیز وجود دارد، سوختگی در صورت نیز موجب ایجاد لک شده و چهره را نازیبا می‌کند.
آماده باش اورژانس گیلان در چهارشنبه آخر سالرئیس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث گیلان نیز گفت: نیروهای اورژانس استان برای ارائه خدمات در حوادث احتمالی چهارشنبه آخر سال در آماده باش هستند.
به گفته پیمان اسدی در سال گذشته مجموع مصدومان حوادث چهارشنبه آخر سال ۶۸ نفر بودند که در مقایسه با سال ۱۳۹۸ شاهد رشد ۱۳۴ درصدی بودیم.
با توجه به شیوع ویروس کرونا در سال ۹۸ و تبلیغات انجام شده شهروندان کمتر در اجتماعات چهارشنبه آخر آن سال حضور داشتند.
حبس، شلاق و جریمه؛ مجازات هنجارشکنان چهارشنبه سوریمعاون اجتماعی فرماندهی انتظامی گیلان نیز از برخورد قاطع با هنجارشکنان شب چهارشنبه آخر سال خبر داد.
سرهنگ مجید رسول زاده گفت: برای حفظ آسایش و امنیت شهروندان گیلانی در روز‌های پایانی سال، افرادی که دچار تخلف شوند و آسایش و نظم عمومی را برهم زنند و با هیاهو و جنجال دیگران را از کسب و کار بازدارند، به ۳ ماه تا یک سال حبس، ۷۴ ضربه شلاق و جبران خسارت وارده محکوم خواهند شد.
به گفته او هر فردی که اقدام به خرید، حمل و فروش اقلام انفجاری، آتش‌زا و ترقه‌های غیراستاندارد کرده و در نظم، آسایش و آرامش عمومی اخلال کند، مجرم است و ۹۱ روز تا ۶ ماه حبس خواهد شد.
چهارشنبه سوزی با رفتار‌های پرخطرآیین سنتی چهارشنبه سوری که در قدیم در حد یک آتش بازی مختصر در نقاط مشخص و زمان و ساعت معین با هدف پاک‌سازی محیط زندگی و دل‌ها از انواع کدورت‌ها و کینه‌ها بود، به تدریج به سمت و سوی رفتار‌های پرخطر تغییر کرده، فلسفه آن به فراموشی سپرده شده و به شکلی رعب آور و وحشت زا منجر به بروز انواع آسیب‌های جسمانی و روانی برای افراد جامعه شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد رفتار‌های پرخطر در مراسم چهارشنبه سوری بیشتر در میان نوجوانان رخ می‌دهد که این امر بر اهمیت نقش خانواده‌ها و والدین در تربیت فرزندان و مراقبت از آنها و نهادهای آموزشی و رسانه‌ها در آگاهی بخشی و حفظ این گروه سنی از حوادث احتمالی و عواقب جبران ناپذیر می‌افزاید.
باشگاه خبرنگاران جوان گیلان رشتمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: چهارشنبه سوری مواد محترقه چهارشنبه آخر سال چهارشنبه آخر سال چهارشنبه سوری خانواده ها آتش بازی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۸۳۴۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رییس نهاد رهبری در دانشگاه‌های خراسان رضوی: هم افزایی فعالیت‌های سپاه با دانشگاه برکت دارد
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی، رییس نهاد نمایندگی رهبر معظم انقلاب اسلامی در دانشگاه‌های خراسان رضوی در نشست هم‌اندیشی مسوولان دانشگاه‌های استان خراسان رضوی با فرمانده سپاه امام رضا (ع) افزود: در هیچ دینی به اندازه اسلام، به جایگاه علم بها داده نشده و اسلام پرچمدار حرکت علمی در بین ادیان مختلف است.
حجت‌الاسلام جواد مهدوی‌نسب با بیان این که در ناآرامی‌های اجتماعی و همچنین بحران‌های طبیعی، بسیج اولین قشری است که اقدام به خدمت‌رسانی می‌کند اضافه کرد: اگر در ناآرامی‌های سال گذشته بسیج حضور نداشت اکنون شاهد وضعیت دیگری بودیم. نیروهای بسیج در این صحنه بسیار صبور بودند و البته نیروهای امنیتی و عزیزان سپاه نیز با یک نقش پدرانه وارد شدند.
وی ادامه داد: تعداد اندکی از اساتید دانشگاهی هستند که از بیت‌المال ارتزاق می‌کنند اما تیشه به ریشه اعتقادات جوانان می‌زنند و باید این اساتید شناسایی و با همگرایی میان بسیج، نهاد رهبری و مسوولان دانشگاه به آنان تذکر داده شود که در این صورت بیش از ۹۰ درصد اساتید تغییر مسیر خواهند داد. لذا نهی از منکر یکی از مهمترین اقداماتی است که باید در دانشگاه‌ها انجام شود.
مهدوی نسب با اشاره به فرمایش امام علی(ع) مبنی بر لزوم پرهیز مسلمانان از تفرقه عنوان کرد: متاسفانه در برخی از مراکز علمی، نوعی از اختلافات مسموم دیده می‌شود در حالی که بسیاری از نواقص و ضعف در عملکردها با یک تذکر برادرانه و امر به معروف حل می‌شود، اما گاهی می‌بینیم در قبال این موارد به جای تذکر برادرانه، اقدامات دیگری انجام می‌شود.
او با اشاره به عملیات وعده صادق گفت: این عملیات باعث شد بعد از ماه‌ها بمباران، کودکان غزه چند شبی را راحت بخوابند و مردم کشورهای مقاومت و جهان نیز شاد شدند.
فرمانده سپاه امام رضا (ع) نیز در این نشست گفت: امروز اقتدار ما به برکت ولی فقیه است و تمام نعمات دیگر نیز در سایه این نعمت حاصل شده است. اگر ما امروز امنیت داریم، از فناوری هسته‌ای برخورداریم و استوار در مسیر انقلاب گام برمی‌داریم، همه به برکت وجود ولی فقیه است.
سردار سید هاشم غیاثی افزود:ما باید قدرتمند شویم و یا این که اراده دشمن را بپذیریم و در این ۴۵ سال نشان دادیم هیچ گاه تسلیم نشدیم و نخواهیم شد و باید در تمام حوزه‌ها نیز قدرتمند شویم و بر همین اساس قدرت علمی یکی از مهمترین مولفه‌هاست و باید دانشگاهیان تلاش کنند در این حوزه قوی‌تر از همیشه مسیر را طی کنند.
وی با بیان این که باید برای تحقق مشارکت مردمی مورد تاکید رهبری تلاش کنیم اظهار کرد: ۲۱ بخش در حوزه بسیج اقشار فعال هستند که هر کدام مختص به یک قشر است و هدف از تاسیس چنین شاخه‌ای از بسیج ایجاد زمینه برای مشارکت اقشار مختلف است و برای تحقق این هدف می‌توانیم با نهادهای مختلف تعامل کنیم.
او با بیان این که ایران در حوزه‌های امنیتی سرآمد است اضافه کرد: بسیاری از کشورهای دیگر هم امنیت دارند اما آنها با تهدید مواجه نیستند اما ما با وجود تهدیدها، امنیت داریم و از اقتدار امنیتی برخورداریم و این به برکت وجود ولایت فقیه است.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت